Gerlachus van Houthem
Beschermheilige:
Zijn voorspraak werd afgesmeekt bij besmettelijke ziekten, wondontstekingen en tegen veepest.
Kenmerken:
Gerlachus draagt boven zijn boetekleed een habijt, met daarover een pelgrimsmantel. Aan zijn blote voeten bevindt zich vaak een koe, paard, varken of schaap, soms ook allemaal tegelijk. Sommige voorstellingen tonen hem met een staf in zijn hand, waaraan een kalebas hangt. Ook zie je weleens een doorn in zijn voeten op afbeeldingen.
Zeldzaam is de voorstelling waarop hij terugkeert op zijn ezel.
Verhaal:
Gerlachus van Houthem werd omstreeks 1100 geboren in de streek van Valkenburg. Hij was eerst ridder, maar toen hij terug kwam van een toernooi en hoorde dat zijn vrouw was overleden kwam hij tot inkeer. Hij maakte een pelgrimstocht naar Rome om de paus te vragen welke boete hier het beste bij paste. De Paus gaf hem de opdracht om zeven jaar naar Jeruzalem te gaan en hier een boetvaardig leven te leiden. Hij meldde zich in Jeruzalem bij het hospitaal van de ridders van St. Jan. Hier werkte hij zeven jaar.
Later keerde hij terug naar Nederland naar plaatsje Houthem. Hier leefde hij als kluizenaar in een holle eik. Deze holle eik werd later omgehakt, omdat Gerlachus ervan werd beschuldigd een gestolen beurs (portemonnee) met goud verborgen te hebben. Zowel zijn sterfdag als zijn feestdag is op 5 januari.
| Parochie/kerk | Plaatsnaam |
| St. Gerlach | > Houthem |
| Sint Gerlachuskerk | > Banholt |
